In de oude zusterflat van Alrijne, grenzend aan onze wijk, wonen sinds mei ruim 200 Oekraïners die hun land hebben moeten ontvluchten voor de situatie daar. De meeste bewoners zijn vrouwen met kinderen, in enkele gevallen maakt de grootmoeder ook deel uit van hun tijdelijke gezinssituatie. Zodra bekend werd dat de oude zusterflat omgebouwd zou worden voor Oekraïners, zijn meerdere Raadsherenbuurtbewoners opgestaan die hebben gezegd “wij willen iets organiseren voor deze mensen, wij willen hulp bieden waar nodig en deze mensen welkom heten” en ze hebben het buurtinitiatief ‘RHB helpt Oekraïne’ opgericht.

The neigbourhood is amazing

Ik sprak over het RHB buurtinitiatief met Marianne Reijnhoudt (een van de organisatoren van ‘RHB helpt Oekraïne’) en Tatjana, Marina en Ruslana (zij zijn het aanspreekpunt voor de Oekraïners in de zusterflat die willen deelnemen aan een bepaalde activiteit en/of die een bepaalde wens hebben). Laten we ermee beginnen dat de betrokken en zeer proactieve houding van diverse Raadsherenbuurt-genoten een enorm verschil maakt voor deze Oekraïense vrouwen en hun kinderen. Ruslana verwoordt het mooi door te zeggen dat contact met buurtgenoten helpt om de cultuur van Nederland te leren kennen, om elkaar beter te leren kennen en begrijpen, en om hier te leven, Marina en Tatjana knikken bevestigend. Zij zeggen dat de activiteiten die georganiseerd worden ervoor zorgen dat je met iets bezig bent. Bezig zijn is erg belangrijk omdat je dan geen tijd hebt om te huilen. Dan heb je geen tijd om te denken aan de situatie in je thuisland en aan je man, de familieleden en/of vrienden die daar gebleven zijn. Iedereen die bijdraagt aan dit initiatief wordt dan ook zeer uitgesproken bedankt “the neigbourhood is amazing”. Veel voorbeelden volgen waarin het persoonlijke contact met diverse buurtgenoten wordt aangehaald. De flat aan de Houtlaan is mooi en goed, het is erg fijn om een eigen plek te hebben, er is van alles goed geregeld in enkele kantoren op de begane grond maar het is ook gevuld met verdriet en overweldigende emoties. Men doet alsof het goed gaat, maar je voelt dat dat niet zo is. Het is fijn dat je elkaars taal spreekt, maar het is ook bedrukkend en confronterend. Even eruit zijn, dingen kunnen ondernemen, en contact hebben met buurtgenoten is belangrijk om niet enkel bezig te zijn met de situatie in het thuisland. Met name de grote inzet van de organisatoren van het buurt initiatief ‘RHB helpt Oekraïne’ is ongekend hierin. “A big thanks to Marianne, Wiana, Ine and Petra”, gevolgd door “and to all the others who are offering us help and activities”.

Voor wie aangeeft waaraan zij en/of de kinderen echt behoefte heeft, proberen de organisatoren van ‘RHB helpt Oekraïne’ een juiste match te vinden.. Hiervan zijn voorbeelden te over; een oma met wie het nu een stuk beter gaat nu ze intensief Nederlands aan het leren is met Gerard; een jongen die weer kan basketballen, iets wat hij altijd met zijn vader deed; een connectie die is gelegd tussen Marina zelf en Leta zodat ze weer kan naaien, waar zij echt onwijs blij mee is; kinderen en ook moeders die Engelse les krijgen; een groepje moeders dat door het dansen weer aan het lachen is; yoga wat voor de een meer geslaagd is dan voor de ander “omdat als je Engels nog niet zo goed is kun je niet met je ogen dicht instructies opvolgen, dus dan is het nog niet zo ontspannend”; tennislessen; enkele moeders die koken bij/met Mildred en andere RHB-ers van de Kookclub. En de gastvrijheid van de tennisvereniging, de atletiekvereniging en menig ander waar men altijd terecht kan. Enzovoorts!

Je kunt het niet alleen

Toch kwam het initiatief niet zomaar van de grond. Na het idee, de uitwerking en uitvraag aan buurtgenoten wie waarmee zou willen helpen, was het even zoeken om contact te krijgen met de bewoners in de flat. Marianne is op een gegeven moment maar gewoon naar binnen gegaan, met toestemming van de bewaker natuurlijk. Ze sprak Tatjana aan, liet de enorme lijst zien van buurtgenoten die bereid waren te helpen, en na enige aarzeling is zij met een vriendin op de thee gegaan bij Marianne. Langzaam kwamen verschillende activiteiten van de grond en dit is altijd weer even zoeken. Zoeken in het contact, in de coördinatie in diverse whatsapp groepen en in afstemming over praktische zaken zoals de locatie, dag en tijd. Nu is er veelvuldig en prettig contact ontstaan, met wederzijdse waardering en plezier. Tot op heden is het iedere keer weer gelukt en is de vrijwillige inzet vanuit de buurt ongekend. Tatjana, Marina en Ruslana geven aan dat zij verwacht hadden voor de zomer weer naar Oekraïne terug te zouden kunnen, maar inmiddels weten ze niet meer hoe lang het nog gaat duren. Ook als de oorlog voorbij zal zijn, is het nog lang onveilig door alle bommen en mijnen die verspreid liggen in het immense land. Ze benadrukken dat Oekraïne echt een prachtig land is met twee zeeën, bergen, veel groen, dat ze daar een goed leven hadden, veel van hen hoogopgeleid zijn, hard werkten en ook van het leven genoten. Momenteel is werken niet de grootste prioriteit want die geldt de kinderen – dat zij zich veilig voelen en gelukkig kunnen zijn–. Je hebt hier geen vangnet met opa’s en oma’s, zussen en vriendinnen, dus jij als moeder moet er zijn. Daarnaast is Engels leren of verder bijspijkeren belangrijk om hier beter uit de voeten te kunnen. Er zijn meerdere moeders die naast het helpen van de kinderen met hun huiswerk, op stap gaan met de kinderen, Engelse lessen, ook nog (in de avond en/of ochtend) werken, bijvoorbeeld in de schoonmaak.

Tatjana, Marina en Ruslana hebben alle drie eerst in een gastgezin in (de buurt van) Leiden gewoond en hebben na inschrijving bij de gemeente Leiden in mei te horen gekregen dat zij in de flat naast het ziekenhuis een woning toegewezen gekregen hadden. De kracht en het belang van een gastgezin blijkt ook uit diverse voorbeelden. Het mooiste voorbeeld vond ik dat het gastgezin van Ruslana geholpen heeft om een vriendin van haar bij een gastgezin in dezelfde straat op te kunnen vangen. Om zo samen het leven weer vanaf nul op te kunnen bouwen, want dat is toch een heel ander verhaal dan helemaal alleen. Zo waren er nog veel meer mooie voorbeelden.

De kracht en de verhalen van Tatjana, Marina en Ruslana hebben mij weer veel stof tot nadenken gegeven. Ik wil hen en Marianne (en de andere organisatoren van het buurtinitiatief) dan ook erg bedanken voor dit verrijkende gesprek. Ik hoop dat ik iets hiervan heb kunnen overbrengen in dit artikel.

Mocht je een naaimachine over hebben of zelf willen bijdragen: er worden vooral nog buurtgenoten gezocht die met Engelse les kunnen helpen. Neem dan contact op met ‘RHB helpt Oekraïne’ via rhbhelptoekarine@gmail.com. Inmiddels is er ook een RHB whatsapp groep aangemaakt omdat dat toch sneller werkt. Communicatie daarover zal volgen onder andere via Nextdoor. En mocht het geven van Engelse les nu niet voor jou weggelegd zijn, dan is een praatje en/of een vriendelijke glimlach ook altijd goed. En daarvoor geldt natuurlijk dat dat eigenlijk richting iedereen, buurtgenoot, voorbijganger, wie dan ook, altijd van grote waarde kan zijn.